Over een stoma
Wanneer door een ziekte een darmof de blaas niet (goed) meer werkt, is soms een stoma nodig. Dit is een kunstmatige uitgang voor ontlasting of urine. Een stoma wordt meestal tegelijk aangelegd met de operatie van de zieke darm of blaas.
Een stoma is gemaakt van een stukje darm dat door een opening in de buik naar buiten is gebracht en op de huid is vastgehecht. Een stoma wordt aangelegd wanneer de ontlasting of urine het lichaam niet meer via de natuurlijke weg kan verlaten.
Op de foto ziet u een schaalmodel van een stoma
Aan de stoma kunnen opvangzakjes worden bevestigd die op de huid worden geplakt. Deze zakjes vangen de ontlasting of urine op. Er zijn verschillende soorten opvangzakjes. Welke het beste bij u past, bespreekt de stomaverpleegkundige met u.
Op de foto ziet u verschillende stoma opvangzakjes. De linker twee zakjes zijn bedoeld om urine op te vangen De overige zakjes zijn bedoeld om ontlasting op te vangen.
Een tijdelijke stoma
Een stoma voor de ontlasting kan tijdelijk of blijvend zijn. Dit hangt af van de reden waarom u een stoma krijgt. Een tijdelijke stoma kan bijvoorbeeld worden aangelegd om een ontstoken darmdeel rust te geven of om de darmen te laten genezen na een operatie.
Een tijdelijke stoma heeft meestal twee openingen. Dit heet een 'dubbelloops stoma'. uit de ene opening komt de ontlasting, uit de andere opening komt wat slijm.
Soorten stoma's
Er bestaan allerlei verschillende soorten stoma's. Hieronder worden de drie meest voorkomende stoma's beschreven.
Colostoma (dikke darm)
Een colostoma is een kunstmatige uitgang van de dikke darm. Door de buikwand wordt een stukje dikke darm naar buiten gehaald en vastgehecht. Op deze manier wordt er een nieuwe uitgang voor de ontlasting gemaakt. Een stoma heeft geen kringspier (zoals de anus). Hierdoor kan er op elk moment ontlasting uit de stoma naar buiten komen. De ontlasting wordt opgevangen in een zakje op de huid.
Een colostoma wordt aangelegd wanneer de dikke darm geheel of gedeeltelijk is weggehaald en er geen nieuwe verbinding met de anus of overgebleven darm gemaakt kan worden.
Soms wordt een stoma tijdelijk aangelegd, om de darm de kans te geven te herstellen.
Een colostoma kan op verschillende delen van de dikke darm worden aangelegd: hoog of laag op de darm. Ligt een stoma laag op de dikke darm – dus is alleen de endeldarm weggenomen – dan blijft de ontlasting nog altijd vrij dik. Hoe groter het stuk darm is dat is weggehaald, hoe dunner de ontlasting naar buiten komt.
Ileostoma (dunne darm)
Een ileostoma is een kunstmatige uitgang van de dunne darm. Door de buikwand wordt een stukje dunne darm naar buiten gehaald en vastgehecht. Op deze manier wordt er een nieuwe uitgang voor de ontlasting gemaakt. Een stoma heeft geen kringspier (zoals de anus). Hierdoor kan er op elk moment ontlasting uit de stoma naar buiten komen. De ontlasting wordt opgevangen in een zakje op de huid.
Een Ileostoma wordt aangelegd wanneer de dikke darm helemaal is weggehaald of ontzien moet worden en er geen nieuwe verbinding met de anus kan worden gemaakt.
Soms wordt een stoma tijdelijk aangelegd, om de darm de kans te geven te herstellen.
De dikke darm onttrekt vocht aan de ontlasting. Omdat dit nu niet meer gebeurt, zal de ontlasting minder vast tot vloeibaar zijn en continu naar buiten komen.
Urinestoma
Een urinestoma is een kunstmatige uitgang van de blaas. Een urinestoma wordt gemaakt van een stukje dunne darm dat aan de ene uiteinde met de urineleiders wordt verbonden en aan het andere uiteinde door de buikwand wordt gehaald en vastgehecht.
Omdat het stukje darm nog altijd een samentrekkende beweging maakt, wordt de urine naar buiten bewogen en opgevangen in een zakje op de huid.
Een urinestoma wordt aangelegd als de blaas is weggehaald of niet meer werkt.