‘Pompexpertiseteam’ voor optimale diabeteszorg aan nul- tot honderdjarigen

De kinderartsen en internisten in het Albert Schweitzer ziekenhuis hebben hun kennis en ervaring over insulinepompen samengebracht in een ‘Pompexpertiseteam’. Ze maken nu gebruik van elkaars deskundigheid en verhogen zo de kwaliteit van zorg. Maar ook hun patiënten met diabetes – van jong tot oud – kunnen elkaar nu beter helpen.

Patiënten met diabetes kunnen insuline spuiten, maar ook een insulinepomp gebruiken. Het pompje zit aan het lichaam vast en geeft continu kleine hoeveelheden kortwerkend insuline af. De bloedsuikerwaarden kunnen daarmee bij een deel van de patiënten veel stabieler blijven dan bij spuiten.

Preciezer
“Met een pomp kun je veel preciezer doseren, in kleinere hoeveelheden”, legt internist Ton Meijer uit. “Je kunt de hele dag door de insulineafgifte afstemmen op je eet- en bewegingspatroon en je arbeidsritme. Je bent flexibeler in je activiteiten. Maar het is ook harder ‘werken’: je moet namelijk goed begrijpen wat je doet en de bediening zelf in de vingers hebben. Het vereist dat de patiënt steeds bezig is met zijn of haar diabetes, veel intensiever dan bij het spuiten. Niet iedereen wil of kan dat.” Daarom gebruikt maar tien procent van de 3500 volwassen patiënten van het Diabetescentrum in het Albert Schweitzer ziekenhuis een pomp, alle anderen spuiten twee- tot viermaal per dag.


Internist Ton Meijer (links) en kinderarts Richard Schol, samen met een van de oudere en een van de jongste patiënten die gebruik maken van een insulinepomp.

Betere uitkomst
Van de circa 170 patiënten van het Kinderdiabetescentrum Diatime in het Albert Schweitzer ziekenhuis, gebruikt een veel hoger percentage een pomp, namelijk de helft. Kinderarts Richard Schol: “Wij kiezen daarvoor, omdat de pomp bij jonge kinderen een bewezen betere uitkomst geeft dan het meer grofmazige spuiten. Dat is zowel op korte als langere termijn beter voor de gezondheid. Vooral de jongste patiëntjes krijgen een pomp, bij hen houden de ouders de bediening goed in de gaten. Op de puberleeftijd schakelen we vaak over op spuiten, omdat pubers met andere dingen bezig zijn en niet graag anders willen zijn dan hun leeftijdgenoten. Een paar keer per dag spuiten is voor hen minder belastend dan de hele dag door aan hun diabetes moeten denken en de pomp bedienen.”

Groepsvoorlichting
Tot voor kort waren de voorlichting, scholing en begeleiding van jonge en oudere pompgebruikers in het Albert Schweitzer ziekenhuis gescheiden circuits. En dat was eigenlijk een gemiste kans, realiseerden de kinderartsen en internisten zich. Vandaar de nieuwe samenwerking. “We zijn onder meer begonnen met groepsvoorlichting”, vertellen beide specialisten. Schol: “Tieners en ouders van jonge kinderen mogen nu aansluiten bij de voorlichting en workshops aan volwassen patiënten. Ze krijgen precies dezelfde informatie, kunnen vragen aan andere patiënten stellen en gaan allemaal hetzelfde ‘zorgpad’ bewandelen. Hierdoor verloopt voor pubers de overgang naar het Diabetescentrum voor volwassenen veel soepeler en zij voelen zich niet meer zo verloren tussen de kinderen.”

Procedures gelijk
Meijer: “Wij zijn als internisten inmiddels van start gegaan met een 24-uurs achterwacht voor volwassen patiënten die problemen ondervinden met hun pomp. Bij het Kinderdiabetescentrum deden ze dat al veel langer met succes, hun werkwijze heeft ons geïnspireerd en wij nemen hun ervaringen mee.” Voor de patiënten en zorgverleners zijn er legio voordelen. Schol: “Wij hebben onze procedures rondom de pompen gelijkgetrokken, bijvoorbeeld het beleid over de vraag wanneer we de pomp geschikt vinden en wanneer we liever kiezen voor spuiten. We informeren elkaar structureel over onze ervaringen en we kijken samen naar nieuwe producten die op de markt komen.”

Ongemakken
Diabetes heeft een grote invloed op het dagelijks leven. Door de gestoorde glucosehuishouding kan het bloedsuikergehalte te hoog worden, met als gevolg veel plassen, drinken en concentratiestoornissen. Het kan ook te laag worden en dan voelt de patiënt zich zwak en gaat trillen en zweten. Nog afgezien van deze ongemakken, verhoogt een slechte regulering van bloedsuiker op den duur ook de kans op hart-, vaat-, nier en zenuwziekten.

Naadloos
Meijer: “Hoe beter wij onze kennis en middelen inzetten, hoe hoger de kwaliteit van leven van patiënten kan worden. Ons doel is naadloos diabeteszorg bieden van nul tot honderd jaar, zonder verschil in behandeldoelen en -strategieën. Oók in complexe situaties, zoals bij zwangerschap, meerdere ziektebeelden tegelijk of een psychiatrische achtergrond. We gaan samen meer uit de pomp halen, ten behoeve van onze patiënten.”

Zorg van Waarde
Het Pompexpertiseteam is één van de vijftig zorgvernieuwingsinitiatieven binnen het Albert Schweitzer ziekenhuis die worden aangeduid met de term ‘Zorg van Waarde’. Het ziekenhuis verstaat daaronder: de kwaliteit van zorg voor de patiënt verder verbeteren, tegen lagere kosten. Dit wordt bereikt door de juiste zorg te bieden op de juiste plek (in het ziekenhuis, bij een andere zorgorganisatie of thuis bij de patiënt).