Scheur voorste kruisband

De knie bestaat uit vier delen: bovenbeen, knieschijf, kuitbeen en scheenbeen.

Afb. 1: Vooraanzicht gezonde rechterknie. 

De uiteinden van bovenbeen, scheenbeen en knieschijf zijn bekleed met kraakbeen. Hierdoor kan de knie soepel scharnieren.

Tussen het bovenbeen en scheenbeen zitten ook de binnen- en buitenmeniscus. Deze hebben de vorm van een halvemaan. Ze bestaan uit elastisch kraakbeen en werken als schokdemper. Door hun vorm helpen ze ook de knie stabiel te houden bij buig- en draaibewegingen.

De binnen- en buitenband van de knie en de voorste en achterste kruisband zorgen voor stabiliteit van de knie. De gewrichtsbanden aan de zijkant van de knie zorgen voor stabiliteit in zijwaartse richting. De twee kruisbanden zorgen voor stabiliteit in voor- en achterwaartse richting en bij het draaien van de knie. De spierkracht is daarvoor vanzelfsprekend ook belangrijk.

De binnenzijde van de knie is bekleed met een slijmvlieslaag, het zogeheten synovium. Het synovium maakt gewrichtsvocht dat het kniegewricht smeert, het kraakbeen voedt en de gewrichtsoppervlakten soepel en met weinig weerstand over elkaar laat glijden. 

Een gescheurde voorste kruisband is meestal het gevolg van een sportletsel. Mensen voelen dit vaak als een knappend gevoel bij het verdraaien van de knie.

Naast beschadiging van de voorste kruisband, kunnen ook de andere banden beschadigen, zoals de binnen- of buitenband, achterste kruisband, het kraakbeen of van de binnen- of buitenmeniscus. 

Door het scheuren van de voorste kruisband ontstaat er een bloeding in de knie waardoor de knie meestal binnen enkele uren dik en pijnlijk wordt. Op het moment dat de kruisband scheurt, hoort en/of voelt kiezen: of 70% of zeventig procent, kan in principe beide, maar verderop in de tekst zijn al de getallen gebruikt, dus hier maar ook dan 70 procent van de mensen een ‘knap’.

In de eerste weken kan de knie niet goed gestrekt worden en gaat het lopen erg moeilijk. Soms voelen mensen al direct een instabiel gevoel van de knie. Na enkele weken is de knie tot rust gekomen en gaat het lopen al een stuk beter. Veel mensen hebben echter nog steeds last van instabiliteit. 

Uw verhaal en het lichamelijk onderzoek zijn belangrijk voor het stellen van de diagnose. Allereerst laat de orthopeed een röntgenfoto maken. Op basis van de röntgenfoto,  uw verhaal en het lichamelijk onderzoek, vraagt de orthopeed zo nodig een aanvullende MRI-scan aan.

Behandeling zonder operatie

Een gescheurde voorste kruisband hoeft niet altijd geopereerd te worden. Fysiotherapie kan ook helpen. Dit hangt onder andere af van de mate van instabiliteit, uw sportactiviteiten en of er sprake is van ander letsel in uw knie.

De operatie wordt een voorste kruisband reconstructie genoemd. De bedoeling van de operatie is om daarmee de knie weer stabieler te maken.

De orthopeed maakt een snede aan de voorkant van de knie. Via deze snede maakt hij een of twee hamstringpezen los om als nieuwe kruisband te gebruiken. Soms wordt om medische redenen de kniepees gebruikt. Met de hamstring- of kniepees maakt de orthopeed een bundel, waarmee de gescheurde kruisband wordt vervangen.

Het herstel van de voorste kruisband wordt via een kijkoperatie gedaan. Er worden daarbij drie kleine sneetjes van ongeveer 1 centimeter in de knie gemaakt. De resten van de oude kruisband worden verwijderd. Op de plaats van de oorspronkelijke kruisband wordt de nieuwe kruisband geplaatst. Die nieuwe band vormt een dikke, stevige bundel midden in de knie. Tijdens de operatie van de kruisband bekijkt de orthopeed ook de gehele knie en behandelt ook eventuele beschadigingen van kraakbeen en meniscus. Sommige meniscusscheuren kunnen zelfs worden gehecht.

Na de operatie mag u in de eerste week de geopereerde knie slechts aantippend (voorzichtig) belasten. Daarna mag u de belasting verder opbouwen, waarbij de eerste 2 weken tot 50% en daarna opbouwend naar 100% in 2 weken. U loopt gedurende deze weken met elleboogkrukken.